Starożytny amulet pozwoli wyjaśnić jedną z największych zagadek lingwistyczych Europy?

16 listopada 2022, 11:00

Ponad 2000 lat temu na drzwiach pewnego domostwa na północy Hiszpanii wisiał amulet w kształcie dłoni. W 2021 roku zabytek znaleźli archeolodzy pracujący na górze Irulegi w pobliżu Pampeluny. Specjaliści z Sociedad de Ciencias Aranzadi prowadzą tam wykopaliska przy ruinach średniowiecznego zamku i osady z epoki żelaza. Dłoń zabezpieczono i wysłano do konserwacji. Okazało się, że to nie zwykły amulet, a sensacyjne znalezisko, które może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego.



Hypolimnas bolina

Ekspresowa ewolucja

13 lipca 2007, 11:26

Naukowcy poinformowali, że udało im się zaobserwować jedną z najszybszych przemian ewolucyjnych, jakie kiedykolwiek miały miejsce. Dzięki niej tropikalne motyle Hypolimnas bolina uniknęły całkowitego wytępienia przez pasożytnicze bakterie.


Teflon do trzustki, nie na patelnię

10 kwietnia 2009, 12:13

W jaki sposób uchronić przeszczepione komórki prekursorowe trzustki przed zniszczeniem przez układ odpornościowy? Można je umieścić w kapsułach z teflonu (politetrafluoroetylenu, PTFE), który lepiej znamy jako polimer wykorzystywany w pokryciach np. patelni. Wygląda na to, że jest to nowy, ale skuteczny sposób leczenia cukrzycy typu 1.


Niemowlę słyszy smutek nawet w czasie snu

4 lipca 2011, 11:09

Nawet podczas snu obszary słuchowe mózgu śpiącego niemowlęcia przetwarzają bodźce i odmiennie reagują na dźwięki wydawane przez ludzi oraz inne obiekty, a także na przejawy emocji o różnym znaku.


Dowody na występowanie czerniaka w populacjach dzikich ryb

2 sierpnia 2012, 11:46

Choć u ludzi stwierdzono zwiększoną zachorowalność na nowotwory skóry, u dzikich ryb nie odnotowywano tego typu przypadków. Do teraz, bo badania dwóch populacji wolno żyjących pleperek lamparcich (Plectropomus leopardus) z Parku Morskiego Wielkiej Rafy Koralowej wskazały na zaawansowaną melanozę i czerniaki.


Ludzka aktywność zagraża cennej umiejętności tajlandzkich makaków

21 sierpnia 2013, 10:07

Przez rozwój nielegalnych upraw olejowca gwinejskiego i kauczukowca w Parku Narodowym Laem Son miejscowi przedstawiciele podgatunku makaka jawajskiego Macaca fascicularis aurea nie mogą korzystać z narzędzi. Zanim pojawiły się strzegące plantacji psy, małpy swobodnie docierały na wybrzeże Morza Andamańskiego i znajdowały kamienie do rozłupywania muszli krabów, ślimaków morskich czy ostryg.


Znaleźli burzyka siodłatego

8 kwietnia 2015, 13:12

Niewielka wyspa Higashijima, położona 1000 kilometrów od południowych wybrzeży Japonii nie byłaby miejscem, o którym warto wspominać, gdyby nie fakt, że znaleziono na niej nowy gatunek ptaka.


Gigant szczęk sprzed 400 mln lat

22 lutego 2017, 13:09

Gdy paleontolodzy z Uniwersytetów w Bristolu i Lund oraz Królewskiego Muzeum Ontario badali skamieniałość przechowywaną w muzeum od połowy lat 90., znaleźli pozostałości olbrzymiego wieloszczeta.


Delfiny butlonose

W wodach kanadyjskiego Pacyfiku po raz 1. zaobserwowano butlonosy

20 kwietnia 2018, 11:35

W kanadyjskim Pacyfiku po raz pierwszy zaobserwowano duże stado butlonosów zwyczajnych (Tursiops truncatus).


Szachowy skarb z rodzinnej szuflady

4 czerwca 2019, 11:05

Kupiona w 1964 r. za 5 funtów niewielka figurka z kła morsa okazała się brakującym elementem szachów z Lewis, jednej z kilku zachowanych do dziś kolekcji średniowiecznych bierek szachowych. Obecnie jej wartość jest wyceniania na 1 mln GBP.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy